جنس لولههای آب شرب مورد استفاده در سیستم لولهکشی خانگی با لولههای فاضلاب متفاوت است. شاید در سیستم لولهکشی خانه شما فقط یک نوع لوله برای انتقال آب استفاده شده باشد، اما دیدن چند نوع لوله خصوصاً در خانههای قدیمی که بارها ترمیم یا نوسازی شدهاند، چیز عجیبی نیست.
در اینجا موادی را که به طور معمول در لولههای انتقال آب استفاده میشوند، برای شما توضیح دادهایم.
۱. لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه لولهای از جنس فولاد با روکش فلز روی است. این روکش مانع از خورده شدن لوله توسط آب میشود. پیشتر این نوع لوله پرکاربردترین لوله مورد استفاده در خطوط انتقال آب بود، اما برش، رزوهکاری و نصب لوله گالوانیزه وقت و زحمت زیادی نیاز داشت. به همین دلیل امروزه جز در موارد محدود آن هم تعمیرات، این نوع لوله دیگر استفاده نمیشود. البته این نوع لوله هنوز هم در برنامههای بزرگ تجاری دیده میشود.
اگر خانه شما مربوط به پیش از دهه ۱۹۷۰ است، میتوانید لولههای گالوانیزه آب را در منزل خود مشاهده کنید. طبق اظهارات کارشناسان بازرسی مسکن، عمر مفید لولههای آب ۴۰ تا ۵۰ سال است. اگر لولههای گالوانیزه شما به این سن نزدیک شدهاند، بهتر است به فکر نوسازی آنها باشید. اگر لولهها هنوز شرایط خوبی دارند و میخواهید در آنها تغییراتی ایجاد کنید، ابزارفروشیها میتوانند با استفاده از انواع اتصالات و با برش و رزوهکاری تغییرات مورد نظر شما را ایجاد کنند.
۲. PVC
PVC مخفف پلیوینیل کلراید است. PVC در میان انواع لولههای پلاستیکی که برای انتقال آب استفاده میشوند، استفادههای مختلفی دارد: از لوله فاضلاب گرفته تا شاهلوله انتقال آب. پرکاربردترین استفادههای آن مربوط به سیستمهای آبیاری کشاورزی و لولهکشی آب خانگی و ساختمانی است. استفاده از آن در استخر و سیستم سونا نیز بسیار معمول است. لوله PVC معمولاً سفید است، اما ممکن است رنگهای دیگری نیز داشته باشد. با توجه به رنگ و علامات روی لوله میتوانید کاربرد آن را تشخیص دهید؛ برای مثال لوله بنفش با حروف سیاه برای آب اصلاحشده استفاده میشود. قطر لولههای PVC نیز مختلف است که به آن سایز میگویند. لوله سایز 5/1 اینچ پرکابردترین لوله در سیستم توزیع آب است.
PVC یکی از اولین اشکال پلاستیک بود که توانست جای لوله آب مسی را بگیرد. PVC به طور معمول فقط برای انتقال آب سرد استفاده میشود، زیرا گرما در نهایت باعث ضعیف شدن پلاستیک میشود. همیشه قبل از استفاده از PVC برای انتقال آب داغ به استانداردهای محلی توجه کنید. در خانههایی که از نسل اول پلاستیکها در خطوط لوله آب استفاده کردهاند، لولههای آب سرد اغلب PVC هستند و برای لوله آب گرم نیز از CPVC استفاده شده است.
برای اتصال لولههای PVC ابتدا سطح لوله را با پرامیر نرم میکنند و سپس با استفاده از چسب PVC لولهها را به هم میچسبانند. چسب با آب کردن سطح لوله در محل اتصال لولهها را به هم میچسباند. اگر لولههای PVC ساختمان، هم برای انتقال آب آشامیدنی و هم برای انتقال آب غیرآشامیدنی استفاده میشوند، باید لولهها با دقت برچسبگذاری شوند.
3. CPVC
CPVC مخفف پلیوینیل کلراید کلرینه شده است. رنگ آن در اغلب موارد کرمی یا مایل به خاکستری است. این نوع لوله میتواند (بسته به سایز لوله) دمایی در حدود ۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل کند. پس میتوان از آن هم در لولههای آب سرد و هم در لولههای آب گرم استفاده کرد. قطر خارجی لوله مشابه لولههای مسی و PEX است. بنابراین میتوان از اتصالات پوشفیت مسی و PEX مانند شارکبایت برای اتصالات CPVC نیز استفاده کرد.
طبق گفته اتحادیه بینالمللی بازرسین رسمی املاک (اینترناچی)، لولههای PVC و CPVC در شرایط ایدهآل ۵۰ تا ۷۵ سال عمر میکنند، البته خرابیهای زودهنگام نیز در برخی شرایط گزارش شده است.
اتصالات CPVC نیز همانند PVC با پرایمر و چسب انجام میشود. البته دقت کنید که عبارت قابل استفاده برای CPVC روی قوطی چسب درج شده باشد.
۴. PEX
PEX به معنای پلیاتیلن با اتصال عرضی است. این نوع لوله با نام XLPE نیز شناخته میشود. PEX مقاومت بالایی در برابر گرما و سرما دارد و به طور معمول در لولهکشی آب سرد و گرم منازل و در سیستم گرمایش رادیاتوری (مثل سیستم گرمایشی کف) استفاده میشود.
دوام PEX از مس بیشتر و طول عمر آن بیش از ۵۰ سال است. امروزه لولهکشهای حرفهای PEX را جایگزین گالوانیزه و سایر لولههای پلاستیکی کردهاند، زیرا ارزان است و شکل حلقوی آن به حمل و نقل آسان آن در متراژ بالا کمک میکند. به دلیل انعطافپذیر بودن لوله میتوان به جای استفاده از زانو و سایر اتصالات آن را در گوشهها خم کرد و سرعت نصب را بالا برد.ن
لولههای PEX را به روشهای مختلفی میتوان به هم متصل کرد که از جمله آنها میتوان به اتصال پوشفیت و اتصال پرسی با حلقه اشاره کرد. اتصال پرسی باید با ابزار مخصوص PEX انجام شود.
